На чым збіраецца эканоміць Лукашэнка
- 18.01.2025, 19:28
Справы ў беларускай эканоміцы горшыя, чым многія думаюць.
У сераду, 15 студзеня, Аляксандр Лукашэнка правёў з урадам нараду аб дзяржаўнай інвестыцыйнай праграме на гэты год. Хаця правільней было б яе назваць нарадай у эканоміі дзяржаўных сродкаў. Бо пра эканомію там гаварылася значна больш, чым пра інвестыцыі.
Пра тое, чаму ўлады загаварылі пра эканомію, і на чым яны збіраюцца эканоміць, - у новым выпуску праграмы «Оптымум» на ютуб-канале «Беларусы і рынак».
«Ніводнай капейкі нельга марнаваць на тое, без чаго мы можам абысціся. Усякія офісы, канторы і іншае. У нас гэтага барахла стае. Дзяржаўныя яны, для МУС, дзяржслужачых і не важна для каго. І эканомія, эканомія, эканомія», - сказаў Лукашэнка падчас нарады.
Хаця патрабаванне аб тым, што трэба эканоміць, супярэчыць усяму, што казалі беларускія чыноўнікі яшчэ два-тры месяцы таму. Маштабная мадэрнізацыя цэментных заводаў, будаўніцтва гіганцкага завода лядоўняў, мадэрнізацыя мясаперапрацоўчых прадпрыемстваў, новая фаза мадэрнізацыі дрэваапрацоўкі. Гэта толькі нікчэмная частка ўсіх планаў.
На гэты год улады плануюць выдаткаваць на інвестыцыі амаль 50 млрд рублёў. З іх 6,5 млрд павінны скласці інвестыцыі з дзяржаўнага бюджэту. Пры плане росту эканомікі на 4 працэнты інвестыцыі сёлета павінны вырасці на 8 працэнтаў. І менавіта за кошт інвестыцый меркавалася забяспечыць эканамічны рост сёлета. Таму што больш яго забяспечваць няма чым.
І раптам усё змянілася. Улады гавораць, што трэба эканоміць. Што лішніх грошай няма. Што грошы раптоўна скончыліся. Што гэты год будзе цяжкі. І можа быць не толькі гэты год.
«Наступны год і пяцігодка будуць няпростымі. Я кажу гэта шчыра. Ніхто з кандыдатаў у прэзідэнты гэтага не бачыць. Таму што ён не валодае той інфармацыяй», - сказаў Лукашэнка.
Гэта значыць, справы ў беларускай эканоміцы магчыма нават горшыя, чым самыя песімістычныя адзнакі. Проста мы не ўсё ведаем. Хаця пра тое-сёе можна, у прынцыпе, здагадацца. Як вынікае з апублікаваных Нацбанкам 10 студзеня звестак, дэфіцыт замежнага гандлю за 11 месяцаў мінулага года падскочыў больш як удвая.
Бо Беларусь зрабіла стаўку на расейскі рынак. На яго прыпадае больш за 60 працэнтаў беларускага экспарту. А на расейскім рынку ўсё дрэнна і становіцца толькі горш.
«Абапіраючыся на ёмістасць рынку, нам будзе вельмі цяжка жыць і працаваць. Прагноз расейцаў па ключавых індыкатарах развіцця вельмі асцярожны. Рост эканомікі ў межах працэнтаў, як яны плануюць у межах 1,5-2 працэнтаў. Двухзначныя банкаўскія стаўкі. Дэфіцыт бюджэту, які расце. Гэта недзе больш за адзін трыльён 200 мільярдаў рублёў», - прызнаў Лукашэнка.
А ніякіх цудоўных поспехаў на іншых рынках у беларускага экспарту дабіцца не атрымалася. Спыненне выплат расейскіх кампенсацый за расейскую нафту абваліла канкурэнтаздольнасць беларускай нафтаперапрацоўкі. Зніжэнне сусветных коштаў падарвала экспарт беларускага калію.
Нядзіўна, што беларускія ўлады загаварылі пра эканомію. А калі беларускія ўлады гавораць пра эканомію, гэта амаль заўсёды азначае, што эканоміць яны збіраюцца на нас.
Яшчэ трэцяга студзеня на нарадзе са сваімі даверанымі асобамі Аляксандр Лукашэнка раптоўна загаварыў аб тым, што трэба змагацца з вывадам грошай за мяжу.
"Наогул грошы, заробленыя ў Беларусі, павінны працаваць на Беларусь", - сказаў ён.
Але насамрэч, на чарговых забаронах вываду грошай з краіны шмат не заробіш. Амаль усё, што можна было забараніць, ужо і так забаранілі. Яшчэ ў 2022 годзе ўрад увёў абмежаванні на продаж актываў інвестарамі з недружалюбных краін. У 2023 годзе для тых жа інвестараў увялі правіла, згодна з якім прыбытак і дывідэнды яны могуць выводзіць толькі на спецыяльныя рахункі і толькі для ўнутраных інвестыцый у беларускую эканоміку. У 2024 годзе абмежаванні на вывад грошай за мяжу ўзмацнілі жорсткасць яшчэ больш.
Таму дадатковыя сродкі і дадатковыя спосабы зэканоміць трэба будзе шукаць недзе яшчэ. Ну, а дзе ты іх знойдзеш? Толькі ў нас у кішэнях. Ну і ў кішэнях у беларускіх прадпрыемстваў, ведама.
14 студзеня Аляксандр Лукашэнка прызначыў і новага міністра падаткаў і збораў, якім стаў былы намеснік міністра фінансаў Дзмітрый Кійко. І адразу даў яму пажаданне аб тым, што неяк вось беларусы дзяржаве не даплачваюць.
«Паглядзіце льготы, якімі мы абклалі (у двукоссі) многія прадпрыемствы, якія гэтыя льготы не павінныя мець. Ды і на насельніцтва. Той, хто павінен мець падтрымку і ільготы, той павінен мець. Хто не, значыць, не. Павінен працаваць, упірацца і падтрымліваць дзяржаву. Нам гэта ў гэты час вельмі патрэбна. Па ўсіх кірунках», - сказаў Лукашэнка.
Яшчэ можна зэканоміць на сацыяльным дабрабыце грамадзян. Вось на нарадзе якраз 15 студзеня Лукашэнка вызначыў асноўныя кірункі гэтай эканоміі. Ну і не сюрпрыз, што гэтыя кірункі - гэта адукацыя і медыцына. Будаваць менш школ і не марнаваць грошы на будаўніцтва бальніц. Бо эканоміка павінна быць эканомнай.