Вайна скончыцца пасля вызвалення Беларусі
- 24.01.2025, 14:17
Захаду і Украіне патрэбная дакладная стратэгія ў дачыненні да нашай краіны.
Адбылася дыскусія пад назвай «Пашырэнне вайны: Беларусь як плацдарм для нападу на дзяржавы NATO». Абмеркаванне было арганізаванае Міжнародным цэнтрам супрацьдзеяння расейскай агрэсіі і экспертнай групай міжфракцыйнага аб'яднання дэпутатаў Вярхоўнай Рады Украіны «За дэкаланізацыю і дэмантаж расейскай імперыі».
Эксперты абмеркавалі ваенныя пагрозы з тэрыторыі Беларусі і магчымыя шляхі супрацьдзеяння ім. Інфармацыйным партнёрам выступіў «Укрінфарм».
У дыскусіі ўзялі ўдзел украінскі народны дэпутат Алег Дунда, галоўная рэдактарка сайта Charter97.org Наталля Радзіна, экс-намеснік камандзіра Палка Каліноўскага Вадзім Кабанчук, сузаснавальнік Форума Вольных Народаў Пастросіі Алег Магелецкі, кіраўнік украінскага Цэнтра беларускіх камунікацый Максім Плешка, пасол па спецыяльным даручэнням МЗС Украіны па Беларусі Ігар Кізім і іншыя эксперты.
Украінскі дэпутат Алег Дунда мяркуе, што Расея можа напасці на еўрапейскія краіны ўжо сёлета:
- Чаму нашы партнёры думаюць, што напад адбудзецца толькі ў 2028 годзе? Таму што яны мяркуюць, што для агрэсіі патрэбная вялікая колькасць танкаў, іншай тэхнікі. Большасць з нашых заходніх партнёраў дагэтуль не разумее, што вайна змянілася - і тактычна, і стратэгічна. Сёння вайна - гэта дроны. Расея вырабляе менавіта БПЛА. Таму рэгіён Балтыі пад пагрозай.
За 20 кіламетраў ад беларускай мяжы знаходзіцца Вільня, за 30 кіламетраў — Даўгаўпілс, за адзін кіламетр ад РФ знаходзіцца Нарва. Пры выкарыстанні сучасных дронаў гэтыя тэрыторыі даволі лёгка і хутка можна акупаваць.
Калі мы паглядзім на мапу, то мы разумеем, што Беларусь для Масквы з'яўляецца вайсковым плацдармам для агрэсіі. Калі цэллю стануць краіны Балтыі, без Беларусі абысціся не атрымаецца.
Галоўная рэдактарка сайта Charter97.org Наталля Радзіна мяркуе, што ва Украіне павінна з'явіцца стратэгія вызвалення Беларусі, бо расейскія войскі на тэрыторыі нашай краіны - галоўная пагроза для Кіева:
- Я згодная са сцвярджэннем, што Беларусь сёння - гэта плацдарм для нападу як на Украіну, так і на краіны Захаду. І гэта стала вядома не 24 лютага 2022 года, калі быў ажыццёўлены поўнамаштабны наступ на Украіну, у тым ліку - і з тэрыторыі Беларусі. Беларусь здаўна разглядалася як краіна, з якой ажыццяўляецца кантроль над усёй Усходняй і Цэнтральнай Еўропай. Вайсковая прысутнасць Расеі дае ёй магчымасць дамінавання ўплыву як на Украіну, так і на краіны Балтыі і Польшчу.
Нагадаю, што падчас «халоднай вайны» на тэрыторыі Беларусі знаходзілася найбуйнейшая танкавая групоўка, мэтай якой было забеспячэнне прарыву да Ла-Маншу, а стратэгічную важнасць «смаленскай брамы», думаю, не трэба тлумачыць удзельнікам гэтай дыскусіі.
Цяпер на тэрыторыі Беларусі размешчаныя сістэмы першага эшалона расейскай СПА, расейская станцыя сачэння ў Ганцавічах — важны чыннік сістэмы ранняга папярэджання аб ракетным нападзе. Таксама на тэрыторыі Беларусі знаходзіцца вузел сувязі ВМФ РФ у Вілейцы, які патрэбны для кіравання стратэгічнымі падводнымі лодкамі. Таксама тут знаходзіцца разгалінаваная сетка вайсковых аэрадромаў - больш за дваццаць. У кожны момант сотні расейскіх самалётаў могуць з'явіцца на дзясятках беларускіх аэрадромаў.
Мы разумеем, што вайсковы хаўрус Беларусі і Расеі мае яскрава выражаную антыўкраінскую і антынатаўскую накіраванасць, і гэта пацвярджаюць вайсковыя вучэнні на беларускай тэрыторыі - і «Захад», і «Шчыт», якія праходзяць з 1999 года. Менавіта на іх адпрацоўваўся і прарыў да Калінінграда, і ядзерны ўдар па Вільні і Варшаве. У снежні 2024 года была падпісаная Дамова аб гарантыях бяспекі, якая стварае новыя пагрозы з тэрыторыі Беларусі, бо на тэрыторыі нашай краіны могуць быць размешчаныя вайсковыя базы.
Цікавы даклад апублікаваў Інстытут вывучэння вайны (ISW), які называўся «Ціхая заваёва Беларусі». Аўтары даклада мяркуюць, што расейцы хочуць размясціць у Беларусі наземныя сілы - новыя дывізіі, аб фармаванні якіх Мінабароны РФ заявіла ў 2023 годзе. Так што вучэнні «Захад-2025» — гэта рэальная пагроза, яны запланаваныя на восень, але пагрозы могуць узнікнуць і раней, калі будуць размешчаныя расейскія войскі.
Наталля Радзіна мяркуе, што толькі свабодная і дэмакратычная Беларусь можа быць гарантам для бяспекі Украіны:
- Што важна ў гэтай сітуацыі? Распрацоўваць стратэгію ў дачыненні да Беларусі. Бо з боку Украіны яе, увогуле, ніколі і не было. Калі мы ўспомнім 2014 год, калі пачаўся расейскі наступ на Крым і Данбас, адразу ж трэба было думаць аб тым, якую небяспеку ўяўляе з сябе беларуская тэрыторыя. Асабіста я, многія беларускія апазіцыянеры, прыязджалі ва Украіну і папярэджвалі, што магчымы напад з тэрыторыі Беларусі, што рэжым Лукашэнкі з'яўляецца абсалютна марыянеткавым. Нас не пачулі ні ў РНБА, ні ў Вярхоўнай Радзе, ні ў Мінабароны. Мы ведаем, што эканамічнае супрацоўніцтва паміж дзвюма краінамі працягвалася да 2022 года. У 2020 годзе не была нададзеная належная падтрымка дэмакратычным сілам Беларусі. Санкцыі, якія ўводзіліся, не мелі вялікага ўплыву. Тое, што перасталі называць Лукашэнку «прэзідэнтам», а сталі зваць «самаабвешчаным прэзідэнтам», ніяк не пасадзейнічала поспеху. Трэба было ўводзіць жорсткія эканамічныя санкцыі. Але, як мы ведаем, гандаль нафтапрадуктамі дасягнуў рэкордных памераў. Амаль 70% рынку паліва Украіны займалі нафтапрадукты з Беларусі.
Таму важна не дапускаць гэтай памылкі, мець стратэгію ў дачыненні да нашай краіны і разумець, што толькі свабодная і дэмакратычная Беларусь можа быць гарантам для бяспекі Украіны. Як бы зараз не праходзілі перамовы аб замірэнні, ні ў якім разе нельга аддаваць Беларусь Расеі, бо яна заўсёды будзе плацдармам для нападу на Украіну і краіны НАТА. Пуцін, вядома ж, можа пасля ваяваць і супраць краін НАТА. Але, як мне падаецца, галоўная пагроза ад рэжыму Лукашэнкі зыходзіць для Украіны. Менавіта таму Кіеў павінен сфармаваць ясную стратэгію таго, як вызваляць Беларусь. Украіна павінна працаваць з краінамі Захаду, тлумачачы, наколькі стратэгічна важная тэрыторыя Беларусі для ўсяго рэгіёна.
Наталля Радзіна заклікала Украіну лабіяваць узмацненне санкцый супраць беларускага рэжыму:
- Па-першае, санкцыі, які мы маем, масава абыходзяцца. Мяркую, што трэба ўводзіць другасныя санкцыі супраць краін-парушальнікаў, а таксама ўводзіць абмежаванні не толькі супраць прадпрыемстваў, але і прадукцыі, каб яе спынялі адразу на межах краін ЕЗ.
Дзейсным захадам можа стаць увядзенне эмбарга на гандаль з Беларуссю - спыніць гандляваць і спыніць транзіт тавараў праз краіну. Гэта стане дзейсным захадам не толькі для вызвалення беларускіх палітвязняў, але можа прымусіць Пуціна вывесці войскі з тэрыторыі Беларусі, калі яны будуць уведзеныя.
Экс-намеснік камандзіра Палка Каліноўскага Вадзім Кабанчук выказаў меркаванне, што Беларусь будзе вызваленая ваенным шляхам:
- Ва Украіне ўжо рэалізуецца праект беларускіх добраахвотнікаў, якія ваююць у складзе УСУ, найбольш вядомае падраздзяленне - Полк Каліноўскага. Але сітуацыя з беларускай эміграцыяй такая, што сотні тысяч беларусаў, якія выгнаныя з краіны рэжымам Лукашэнкі ў краіны Еўропы, кажуць, што калі з'явіцца пагроза вайсковай экспансіі, яны гатовыя стаць на абарону краін, дзе яны знаходзяцца. Самая вялікая дыяспара знаходзіцца ў Польшчы, на другім месцы, мусіць, Літва.
Мы разумеем, што дэакупацыя Беларусі — найперш клопат саміх беларусаў. Але для сілавога сцэнару нам патрэбныя інструменты, якія пры дапамозе Украіны, нашых партнёраў павінны з'явіцца ў нас у пэўны час. Магчыма, адным з такіх механізмаў стане Украінскі легіён у Польшчы. Можа варта стварыць у ім падраздзяленне з беларускіх добраахвотнікаў.
Сузаснавальнік Форума Свабодных Народаў Пастросіі Алег Магялецкі таксама заклікае Украіну гуляць актыўную ролю ў вызваленні Беларусі:
- Ніякай суб'ектнасці ў Лукашэнкі няма, як бы ён не спрабаваў гэта паказаць. Вельмі цікавым было параўнанне рэжыму Кадырава ў Ічкерыі і рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі. У Кадырава, хоць Ічкерыя акупаваная Расеяй, больш правоў і суб'ектнасці, чым у Лукашэнкі ў Беларусі.
Трэба разумець, што Украіна павінна выступаць у ролі прамоўтэра, асабліва сярод заходніх партнёраў, адрознення беларускай нацыі, якая з'яўляецца стратэгічным партнёрам і Украіны, ад рэжыму Лукашэнкі. Адбылася не проста акупацыя, адбыўся аншлюс. Калі ў 2014 годзе мы казалі пра расейскую вайну супраць Украіны, то з 2022 года - гэта расейска-беларуская вайна. Бо РФ выкарыстоўвае не толькі гуманітарныя і парамілітарныя складнікі, але і вайсковы, за выключэннем асабовага складу. Мы павінны гэта дакладна разумець.
Як сказала Наталля Радзіна, Украіна павінна выступаць прамоўтэрам поўнага эканамічнага эмбарга Беларусі, закрыцця ўсіх каналаў падвойнага экспарту. Чаму Масква не акупуе Беларусь? Таму што яна патрэбная менавіта для такіх спраў. Беларусь патрэбная, каб мець голас у ААН, а таксама ўвозіць-вывозіць санкцыйную прадукцыю.
Многія краіны сёння глядзяць менавіта на Украіну, калі гаворка ідзе пра стаўленне да дыктатараў. Калі мы сёння не будзем узаемадзейнічаць з акупацыйным рэжымам Лукашэнкі, падтрымліваць добраахвотніцкія сілы, гэта стане прыкладам для Польшчы, Літвы ды іншых дзяржаваў.
Кандыдат філасофскіх навук, кіраўнік украінскага Цэнтра беларускіх камунікацый Максім Плешка заклікаў Украіну «пераняць дух новага часу»:
- Мяркую, што мы, Украіна, беларускія дэмакратычныя сілы Беларусі, павінны быць больш смелымі. Мы ўваходзім у новую эпоху. Што сёння робіць Трамп? Ён кідае заявы ў бок Канады, Грэнландыі, Мексікі, каб потым дамаўляцца ў інтарэсах ЗША.
Мы ўступаем падчас вострых заяў, трэндаў і наратываў. Мяркую, што ўкраінскаму кіраўніцтву таксама трэба пераняць дух гэтага новага часу. Сярод гэтых заяў павінна знайсціся і месца для ўзмацнення беларускага добраахвотніцкага руху. Але не варта чакаць толькі ад Украіны, што яна будзе нешта рабіць. Ад дэмакратычных сілаў Беларусі таксама павінны быць крокі, звароты да беларусаў. Трэба заклікаць беларусаў за мяжой ісці ў вайсковыя клубы, трэніравацца, працаваць з урадамі Літвы, Польшчы, Украіны.
Украінскі журналіст Антон Підлуцкі, сузаснавальнік выдання «КиївУлада», мяркуе, што Еўропе трэба цалкам адмовіцца ад тавараў з Беларусі, а таксама сур'ёзна задумацца над дэакупацыяй нашай краіны:
- Ёсць пытанне, чаму Украіна паводзіць сябе пасіўна. Прыклад дэпутата Яўгена Шаўчэнкі, які кідаўся паміж Кіевам і Менскам пасля пачатку вайны, - гэта ацэнка нашай смутнай пазіцыі наконт акупаванай Беларусі і марыянетачнага рэжыму Лукашэнкі. Даўно павінны быць разарваныя дыпламатычныя стасункі з Беларуссю, як гэта зроблена з Расеяй. Трэба выкараніць усю агентуру рэжыму Лукашэнкі, якая ёсць ва Украіне. Што да санкцый, Беларусь павінна быць таксама пад санкцыямі, як і Расея.
Я бачу толькі адно выйсце з гэтай сітуацыі – фармаванне беларускіх добраахвотніцкіх аб'яднанняў ва Украіне, Польшчы, іншых еўрапейскіх краінах. Патрэбная дэакупацыя Беларусі, акупаванай Расейскай Федэрацыяй. Час дзейнічаць, сябры.