Скаваныя адным штурмам

• Уладзімір Халіп
• 29.01.2025, 17:17

Мільгануў у сеціве недарэчны і жудасны ролік.

Здалося нават, што гэта чыйсьці злы жарт. Не можа такога быць. Дзікунства. Барбарства. Або проста мяжа неўтаймаванай лютасці і неўтаймоўнага цынізму. Расея - шматаблічная і разнастайная краіна. І тут не толькі мудрагелістыя падыходы. Часам і начальства ўсіх узроўняў і рангаў можа выдаць такі нумар, што ва ўсіх іншых проста дыханне перахопіць. Тым больш на гэтай вайне.

Вось клыпае па бясснежнай бездаражы нейкая вайсковая браняваная калымага, пад завязку запоўненая расейскімі салдацікамі. Нехта ж з іх і здымае ўсё гэта, як умее. На тэлефон ці нешта там яшчэ. Спехам. Наўскідку. Вось скурчыўся кіроўца, спрабуючы даць рады кіраванню цяжкавагавай скрынкі. Салдаты ўшчыльную ўздоўж бартоў. Шчыльна, вайскоўцаў пад завязку. І невядома, што іх чакае яшчэ тамака, па курсе. А тым больш, у паветры, у вышыні нават гуку не пачуеш, калі завісне раптам беспілотнік. Паспешлівая, скамечаная атрымліваецца панарама. Але калі прыгледзецца, тут схоплена ўсё, што трэба. Самая сутнасць. Кідае па выбоінах і варонках нязграбны транспартны сродак. А тыя, хто ўнутры, усё трываюць і нават не спрабуюць уладкавацца неяк ямчэй.

Паўтараецца панарама. І ўжо выразна відаць, што гэтыя салдаты проста прыкаваны адзін да аднаго кайданкамі. І хтосьці кідае злосную рэпліку: "Вось так адпраўляюць нас на БЗ!" Так скарочана называецца там баявое заданне. Мяркуючы з усяго, гэта выстаўляецца да лініі судотыку чарговая кагорта штурмавікоў. І гэта не навічкі. Хадзілі. Усё ведаюць. На ўласнай скуры паспелі выпрабаваць, колькім з іх пры такім вось штурме пашанцуе ацалець, выканаўшы гэтае самае БЗ.

А астатнім - зразумелая справа. Энтузіязму, патрыятызму і іншых прыхарошванняў дзяржаўнага ўзору тут ні на грош. Ні ў гэтых, скаваных разам. Ні ў тых, хто іх паслаў. Загад ёсць загад. Наіўных няма. Часы - горш няма куды. І ўсе ведаюць, што робяць. Насуперак разумнаму розуму і адсутнасці якога б там ні было сумневу ў тым, чым скончыцца і гэтае чарговае БЗ.

А таму - кайданкі. Каб ідучы на чарговы штурм нават не падумалі уцячы. На зыходнай мяжы дзяржаўнае жалеза знімуць. Там ужо нікому не ўцячы. Аўтамат у зубы і наперад, наперад! Можа, камусьці пашанцуе. А астатнім - у двухсотыя, у трохсотыя. Так трэба. Затое «движуха». Бачнасць парыву і прарыву. Правадыр ведае і памятае ўсіх па імені. Гэта ён прыдумаў для іх такую маленькую пераможную вайну. Бліцкрыг на доўгія гады. З такой вайны няма выйсця, нават калі яна скончыцца некалі. Зрэшты, асаблівай стараннасці да яе заканчэння ён пакуль яшчэ не выяўляў. А чаго мітусіцца? У бункеры ўтульна і пакуль спакойна.

Ідзе да заканчэння ўжо трэці год гэтай апраметнай вайны. І быццам бы з'явілася ў апошнія дні нейкая прывідная надзея. Быццам і з гэтай бядой чалавецтва можа даць рады. І паставіць кропку ў спісе неймаверных страт. Але гэта ўсё з аднаго з бакоў. А з другога - толькі старэчае пакашліванне і невыразнае мармытанне без дакладных фармулёвак. І, здаецца, што няма нават намеру нешта закончыць. А навошта? Усё тут ідзе сваёй чаргой. Рытм выразны, наладжаны даўно.

Ракеты ляцяць у патрэбным кірунку. Танкі разварочваюцца на паказаным рубяжы. А ў сталёвай калымагі, якая ідзе на баявое заданне, хаця і здымаюць салдаты сваю крамольную панараму, нічога асаблівага не здарыцца. Дасягнуўшы вызначанай мяжы. Разамнуць здранцвелыя рукі. І паспрабуюць выканаць пастаўленую задачу. І ніякі іншы варыянт у гэтым выпадку не прадугледжаны. Таму што ўсе скаваныя адным ланцугом. І улада, і народ. Кантракт ёсць кантракт. І Трамп, які гучней за ўсіх сёння патрабуе міру, усё гэта ведае не з чутак.

Пуцін купіў сабе гэтую вайну. Заплаціў вялізную цану. І працягвае шчодра яе фінансаваць на будучыню. У яго вялікія планы на гэты конт. Дык чаго яму дарма мітусіцца. Дамаўляцца з кімсьці невядома пра што. Здзяйсняць непазбежныя ў такім выпадку памылкі. Няўжо так цяжка хаця б прасачыць за яго паводзінамі ў гэтыя дні. Ён жа ўпэўнены ў сваёй слушнасці. І нават да перамоў гатовы.

Але толькі на сваіх умовах. Яны даўно ўсім вядомыя. Нават канстытуцыя на ўсялякі выпадак пад гэты варыянт перапісаная спехам. Умовы капітуляцыі абвешчаны неаднаразова. Аднак хаця б нейкі мір быў бы дарэчы. Пераацанілі магчымасці. Не згодна з сіламі ўзялі старт. Атрымалі па рагах. Вельмі патрэбны перадых. Аднавіць дыханне. Папоўніць запасы. Пераўзброіцца ў цішыні. А вось потым…

Але пакуль пейзаж усё той жа. Клыпае нязграбная пуцінская калымага ў бок вайны. Сабраныя разам падданыя не могуць не ведаць, што іх тамака чакае. Але іншага ім не дадзена. Самі зрабілі такі выбар. Позна шукаць іншы варыянт, спадзявацца хаця б на нешта. Кіроўца ўжо не знаходзіць дарогі. Прэ напралом.

Хтосьці яшчэ спрабуе дакруціць да канца крамольную панараму. Яна такая красамоўная і ашаламляльная. Толькі ўсё гэта пустое - пажаліцца няма каму. Поўная цемра. Гібельная дарога. Выбоіны. Яміны. Варонкі. І быццам бы нешта злавеснае ўжо завісла пад нізкімі аблокамі. І спадзявацца больш няма на што.

Усе скаваныя адным ланцугом.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org